Sorry, this entry is only available in Dutch. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Boegbeeld van het Klimaatakkoord, Ed Nijpels ligt onder vuur omdat hij voor zijn eigen woning nog steeds geen warmtepomp heeft. In plaats daarvan stookt de ‘groene VVD’er’ nog steeds op aardgas. Is een klimaatgoeroe met een cv-ketel wel serieus te nemen?

Laat er geen misverstand over bestaan;  het verbranden van aardgas, daar moeten we mee stoppen. Net net als kolen, olie, en biomassa is het een grote bron van c02-uitstoot. Echter, het is maar de vraag of Ed Nijpels het klimaat een plezier doet door zijn 5(!) cv-ketels te vervangen door hetzelfde aantal electrische warmtepompen, om zijn tochtige monument te verwarmen. All-electric warmtepompen werken alleen als je extreem goede isolatie toepast, en dat is zeker niet voor alle woningen even realistisch of betaalbaar. Woonde Ed in een nieuwbouw woning, dan was het een ander verhaal.

Van kortzichtig naar lange termijn visie
Om een zinvol debat over woningverduurzaming te kunnen voeren moeten we het los kunnen zien van het klimaatdebat. Waarom? Op dit moment zit Nederland met miljoenen slecht tot matig geisoleerde woningen, verwarmd met hyper-efficiente aardgasketels, waar nog geen goedkoop en duurzaam alternatief voor is.

Dit probleem is een product van decennia lang kortzichtig beleid.  Al lang was bekend dat de aardgasbel in Groningen uiteindelijk op zou raken.  Toch hebben we er voor gekozen om Slochteren leeg te pompen zonder serieus iets aan isolatie te doen, of wat geld opzij te leggen voor de ontwikkeling van alternatieven, voor als het aardgas op zou raken. Conclusie: ook zonder klimaatverandering hadden we hier in Nederland nog steeds met een groot probleem gezeten.
Landgoed Nijpels

Zodra we ons afvragen of iets duurzaam is dan stellen onszelf eigenlijk de vraag: hoe lang kunnen we hier nog mee door gaan? Hadden we onszelf die vraag eerder gesteld, dan hadden we misschien geinvesteerd in de lange termijn, inplaats van visieloos doorgaan met het opsouperen van eindige grondstoffen en de rekening voor ons uit te schuiven. Onze verslaving aan fossiele brandstoffen is niet alleen een probleem voor het klimaat. Het is onbegrijpelijk dat we zo lang hebben gewacht met het moderniseren van onze energiemix.

Veel woningeigenaren vragen zich nu af wat zij zelf voor klimaat kunnen doen. Maar helaas heeft het installeren van een electrische warmtepompen in tochtige woonboederijen weinig zin. Dat voedt onnodig onze honger van naar elektriciteit die  we nog vrijwel uitsluitend door fossiele brandstoffen opwekken. Ondertussen draaien de meeste stedelijke warmtenetten  op c02 intensieve bronnen zoals biomassa en restwarmte uit de industrie, en biedt ook die optie geen serieus alternatief voor aardgas.

Echte oplossingen
Nederland moet grootschalig woningen gaan isoleren , strengere eisen stellen voor de nieuwbouw en veel grotere stappen maken met het opwekken van groene stroom. Ook betekend het serieus werk maken van pilots met lage temperatuur, hybride warmtenetten en WKO-oplossingen voor de bestaande bouw. Pas dan kunnen we zeggen dat aardgasvrij wonen onderdeel is van een coherent klimaatbeleid.  Tot die tijd is het gehannes met warmtepompen een hoop gerommel in de marge.

Als we echt stappen willen maken moeten  we in korte tijd honderden miljarden aan investeringen in fossiele brandstoffen divesteren (en her-investeren) in duurzame lange termijn alternatieven. We zullen manieren moeten vinden om staal te  produceren met duurzaam opgewekte waterstof, electrische vrachtschepen moeten ontwikkelen, windmolenparken moeten bouwen en op grote schaal moeten boren naar geothermie etc, etc.

Het betekend ook het einde van een systeem waar fossiele multinationals boven de wet staan, en zo machtig zijn dat ze absurde (belasting)privileges kunnen afdwingen en consequentieloos de aarde kunnnen blijven vervuilen.

Een echte transitie is veel ingrijpender en fundamenteler dan het plaatsen van een warmtepomp in je woning. Echte hervormingen vergen daadkracht, harde keuzes, en een verschuiving in de machtbalans die niet zonder slag of stoot zal gaan.